استدلالهای زبان بنیاد در مواقف عضدالدین ایجی

رساله حاضر پژوهشی است در باب " استدلالهای زبان بنیاد در کتاب مواقف " . مفهوم " استدلال زبان بنیاد " در فلسفهء تحلیل زبانی مورد توجه قرار گرفته است و فیلسوفان زبانی معتقدند که استدلال مذکور در آثار حکیمان گذشته مصادیق فراوانی دارد. رساله از دو فصل تشکیل شده است : در فصل اول، که " مقدمه ای بر فلسفه تحلیل زبانی " نام دارد، بطور مختصر آراء متفکرانی چون برتراندراسل، لودویک ویتگنشتاین (متقدم و متاخر)، رودلف کارناپ و گیلبرت رایل مطرح گردیده و از مبانی فلسفهء زبانی سخن رفته است . در مدخل فصل دوم (با استفاده از مطالب فصل اول) مفهوم "استدلال زبان " توضیح داده شده است و در فصل دوم ده استدلال زبانی از کتاب " مواقف " انتخاب و با شرح و تفصیلی مناسب ارائه گردیده است . و در ضمیمهء پایانی رساله چهار استدلال زبانی دیگر معرفی شده است که درکتاب مواقف نیامده اند اما ذهن با ملاحظهء آنها قدرت بیشتری در شناخت مصادیق استدلالهای مذکور بدست می آورد. نتیجهء کلی تحقیق حاضر آن است که فیلسوفان و متکلمان مسلمان نیز به زبان توجه داشته اند و برخی مطالب را (خواه بصورت پرسشی اظهار شده باشد و خواه خبری) مهمل و بی معنی دانسته و پاره ای از رهزنی ها و رهنمایی های زبانی را متذکر شده اند و خلاصه آنکه دربرخی از استدلالهای خویش از مبادی زبان شناختی خاصی سود جسته اند. در تحقیق حاضر (مانند هر تحقیق مصداق یاب دیگر) ابتدا به تبیین و تشریح " مفهوم کلی " (استدلال زبانی) پرداخته شده و در مرحلهء بعد با تامل در کتاب مواقف مرحوم ایجی مواردی (به عنوان مصادیق آن مفهوم کلی) نشان داده شده است و در هر مرحله با فیش برداری از منابع مختلف و جمع بندی مطالب ، رساله مسیر منطقی خود را طی نموده است .